Ali KARAKUŞ
SMMM, Bağımsız Denetçi
5 Temmuz 2022
1) Yasal Dayanak
Yasal düzenleme; 5 Temmuz 2022 Tarih ve 31887 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7417 Sayılı Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 50’nci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanuna eklenen geçici 15’nci madde ile yapılmıştır.
2) Varlık Barışından Kimler Yararlanacak?
Varlık Barışından Gerçek ve tüzel kişiler (Şirketler ve diğer tüzel kişiler) yararlanabilecek
3) Yurt İçinde Bulunanlar da Varlık Barışından Yararlanabilecek Mi?
Yurt içinde ve yurt dışında bulunan gerçek ve tüzel kişiler Varlık Barışından yararlanabilecek
4) Hangi Varlıklar için Varlık Barışı Kapsamında bildirimde Bulunulabilecek?
Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları Varlık Barışı Kanunu (7417) Kapsamında 31 Mart 2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilebilecek
5) Kapsama Giren Varlıklar Türkiye’ye Getirilmeden Yurt Dışındaki Kredilerin Ödenmesinde Kullanılabilecek Mi?
Evet. Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 5 Temmuz 2022 itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın madde hükümlerinden yararlanılır.
6) Önceki Tarihlerde Yurt Dışından Getirilen ve Şirketlerin Yasal Defterlerine Kaydedilen Sermaye Avansları Kanundan Yararlanabilecek mi?
5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır.
7) Türkiye’deki Vergi Mükellefleri Varlık Barışı Kapsamında Hangi Varlıkları Bildirebilir?
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31 Mart 2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edebilir.
8) Beyanda Bulunan Türkiye’deki Vergi Mükellefleri Varlıkları Deftere Kaydedecek mi?
Kanunun birinci ve dördüncü fıkraları kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar 213 sayılı Kanun (Vergi Usul Kanunu) uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilir.
9) Bilanço Usulüne Göre Defter Tutan Türkiye’deki Vergi Mükellefleri Muhasebe Kaydını Nasıl Yapacak?
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu madde hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar.
10) Vergi Mükelleflerince Beyan Edilen Varlıkların Kayıtlarda Tutulmasına İlişkin Bir Süre Var Mı?
Fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez.
11) Serbest Meslek Erbabı İle İşletme Defteri Tutan Mükellefler De Beyan da bulunabilir Mi?
Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler de Kanun’dan yararlanabilir. Bunlar söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler.
12) Fon Hesabında Tutulan Varlıklar İçin Kazanç Vergisi Ödenir Mi?
Kanun Kapsamında bildirilen varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.
13) Vergi Mükellefi Olmayanlar da Varlık Barışından Yararlanabilir mi?
Evet. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, bu fıkrada yer alan beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın madde hükümlerinden yararlanabilirler, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur.
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca harç alınmaz.
14) İşletme Kayıtlarına Alınan Taşınmazlar İçin Değer Artış Kazancı Hesabı Yapılır Mı?
Bu kapsamda bildirilen taşınmazların işletmeye devri 193 sayılı Kanunun mükerrer 80’inci maddesi uygulamasında taşınmazların işletmeye devri, elden çıkarma sayılmayacak ve değer artış kazancı hesaplanmayacaktır.
15) Bildirilen Varlıklar İçin Vergi Ödenecek Mi?
Bildirilen varlıklar için vergi ödenip ödenmeyeceği ve hangi oranda ödeneceği bildirimin yapılacağı tarih ve hesaplarda tutma süresine bağlı olarak %0 ila %3 arasında değişmektedir.
Buna göre;
Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;
-30/9/2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,
-1/10/2022 tarihi ila 31/12/2022 tarihi (bu tarih dâhil) arasında yapılan bildirimler için %2,
-31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında
peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler.
Şu kadar ki vergi oranı; bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde %0 olarak uygulanır.
16) Bir Yıldan Fazla Süreyle Hesaplarda Tutulan Varlık İçin Başlangıçta Ödenen Vergi İade Alınabilecek Mi?
Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir.
Hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde %0 olarak uygulanması gereken ancak banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergi, süre sonunda bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.
17) Ödenen Varlık Barışı Vergisi Gider Yazılabilir Mi?
Kanun maddesinin altıncı fıkrasına göre ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez.
18) Bildirilen Varlıklar İçin Amortisman Ayrılabilir Mi?
Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak 213 sayılı Kanunun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmaz.
19) Bildirime Konu Edilen Varlıkların Satışı Nedeniyle Oluşan Zararlar Vergi Matrahından İndirilebilir Mi?
Kanun kapsamında bildirime konu edilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.
20) Varlık Barışı Kapsamında Bildirimi Yapılan Varlıklar İçin Vergi İncelemesi Yapılıp Vergi İstenebilir Mi veya Ceza kesilebilir mi?
Varlık Barışı Kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz.
Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmaz.
Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılır.
Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bu madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılır.
21) Bildirilen ancak süresinde yurda getirilemeyen varlık barışı için tahakkuk eden vergi iptal edilir mi?
Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından bildirildiği halde, bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmemesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi ve bu maddede yer alan diğer şartların yerine getirilmemesi hallerinde Yasal düzenlemenin dokuzuncu fıkra hükmünde belirtilen vergi aslı ve/veya vergi cezasından korunma hakkından yararlanılamaz.
Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra bu madde kapsamında yapılan bildirim ve beyanlar dolayısıyla söz konusu inceleme veya takdir komisyonu kararları sonucunda yapılacak tarhiyatlar için de dokuzuncu fıkra hükmü uygulanmaz.
Tahakkuk eden verginin vadesinde ödenmemesi vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsiline engel teşkil etmez. Tahsil edilmiş olan vergiler red ve iade edilmez. Bir başka ifadeyle varlıkları bildiren ancak süresinde Türkiye’ye getirmeyenler yasa kapsamında getirilen haklardan yararlanamayacak ancak tahakkuk eden vergiyi ödemek zorunda kalacaktır.
22) Bildirim ve Beyan Süresinden Sonra Beyanlarda Düzeltme Yapılabilir Mi?
Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin düzeltme yapılamaz.
23) Kanundan Sadece Türk Vatandaşları mı Yararlanabilir?
Yurt dışındaki söz konusu varlıkların Türkiye’ye getirilebilmesi için vergi mükellefi veya Türk vatandaşı olma zorunluluğu bulunmamakta olup düzenlemeden herkes yararlanabilecektir.
Ali KARAKUŞ
5 Temmuz 2022
İstanbul
Kaynak: 5 Temmuz 2022 Tarih ve 31887 Sayılı Resmi Gazete 7417 Sayılı Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Kaynak: Kaynak: 5 Temmuz 2022 Tarih ve 31887 Sayılı Resmi Gazete 7417 Sayılı Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Karen Audit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
