7143 Sayılı Af Kanunu kapsamında hangi borçlar için ödeme kolaylığı getirildi?
Matrah artırımının detayları nedir?
Kanun hükümlerinden yararlanmak için aranan iki önemli şart aşağıda belirtilmiştir:
Taksitlendirilen borçlar içinde; Yıllık Gelir veya Kurumlar Vergisi, Gelir veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi borcu bulunuyor ise bu vergiler ile ilgili olarak taksit ödeme süresi boyunca beyan edilip tahakkuk edecek tutarların da süresinde ödenmesi gerekmektedir.
Ancak, yukarıda belirtilen vergiler ile ilgili beyan edilip tahakkuk edecek tutarların bir takvim yılında iki defadan fazla süresinde ödenmemesi durumunda kanun hükümleri ihlal edilmiş olacaktır.
Mükelleflerin yapılandırılan borçlarına ilişkin dava açmamaları ve açtıkları davalardan vazgeçmeleri gerekmektedir. Mükellefler başvuruları sırasında dava açmayacaklarını, açmış oldukları davalardan vazgeçtiklerini ve diğer kanun yollarına başvurmayacaklarını yazılı beyan edecekler
MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINDA BULUNULMASI
Mükelleflerin 2013-2017 yıllarında beyan ettikleri;
- Gelir vergisi matrahlarını,
- Kurumlar vergisi matrahlarını,
- Gelir/Kurumlar stopaj vergilerini,
- Katma değer vergilerini,
Kanunda öngörülen oranlarda artırmaları ve belli bir oranda vergi ödemeleri halinde, bu vergi türleri nedeniyle matrah ve vergi artırımında bulunulan yıllar ve vergi türleri ile sınırlı olmak üzere vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri matrahlarını, aşağıdaki tablolarda belirlenen ilgili yıllardaki matrah artırım oranlarından az olmamak üzere artıracaklardır.
Artırımda bulunulan yıllara ait zararların sadece %50’si, 2018 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilebilecektir.
Yılın belli bir kısmında faaliyette bulunmuş mükellefler ile daha önce mükellefiyet tesis ettirmemiş kişiler de matrah artırımında bulunabilecektir.
Artırılan matrah üzerinden %20 oranında vergi ödenecektir. Ancak;
- Matrah artırımında bulunulan yıla ait gelir veya kurumlar beyannamelerini zamanında vermiş ve bu beyanname üzerine tahakkuk eden (damga vergileri dahil) vergileri zamanında ödemiş,
- Bu vergi türleri için Kanunun birikmiş borçlar ile ihtilaflı alacaklara ilişkin hükümlerinden yararlanmamış
olan uyumlu mükellefler için bu oran %15 olarak uygulanacaktır.
Artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır.
Gelir Vergisinde Matrah Artırımı
| GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIM ORANLARI VE VERGİ ORANLARI | |||
| Yıl | Matrah Artırım Oranı | Uygulanacak Vergi Oranı | Uygulanacak İndirimli Vergi Oranı |
| 2013 | %35 |
%20 |
%15 |
| 2014 | %30 | ||
| 2015 | %25 | ||
| 2016 | %20 | ||
| 2017 | %15 | ||
Gelir Vergisi Mükellefleri için Artırılacak Asgari Matrah Tutarları
| GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN ASGARİ MATRAH ARTIRIM TUTARLARI | |||||
|
Yıl |
İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler (TL) |
Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler ile Serbest Meslek Erbabı (TL) |
Sadece Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler (TL) |
Sadece Gayrimenkul Sermaye İradı Mükellefleri (TL) |
Diğer Gelir Unsurları (Ücret, Menkul Sermaye İradı ile Diğer Kazanç ve İratlar) Nedeniyle Beyanname Veren Mükellefler (TL) |
| 2013 | 12.279 | 18.095 | 1.810 | 3.619 | 12.279 |
| 2014 | 12.783 | 19.155 | 1.916 | 3.831 | 12.783 |
| 2015 | 13.558 | 20.344 | 2.034 | 4.069 | 13.558 |
| 2016 | 14.424 | 21.636 | 2.164 | 4.327 | 14.424 |
| 2017 | 16.350 | 24.525 | 2.453 | 4.905 | 16.350 |
Örnek: Bay (B), 2013 yılında kira geliri elde etmiş olduğu halde, bu gelirini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış ve mükellefiyet tesis ettirmemiştir.
Bay (B), 2013 yılı için gelir vergisi matrahını, 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde ilgili vergi dairesine sadece gayrimenkul sermaye iradı elde ettiğini belirterek başvurmuştur.
Bay (B)’nin ilgili yıl için belirlenen asgari matrahtan az olmamak üzere matrah beyan etmesi gerekmektedir.
Buna göre, Bay (B)’nin, 7143 sayılı Kanuna göre ödeyeceği gelir vergisi tutarı aşağıda açıklanan şekilde hesaplanacaktır.
|
Yıl |
Beyan Edilen Matrah Tutarı (TL) (1) |
Asgari Matrah Tutarı (TL) (2) |
Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (1 Veya 2’den Fazla Olanı) (3) |
Vergi Oranı (4) |
Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (3×4) (5) |
| 2013 | – | 3.619 | 3.619 | %20 | 723,80 |
Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi altı eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.
Basit Usul ve Gayrimenkul Sermaye İradı Mükelleflerinin Başka Gelir Unsuru da Elde Etmeleri Halinde Asgari Matrah Tutarları
- Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden ticari kazançlarının yanında vergiye tabi diğer gelir unsurlarını da elde edenler,
Gayrimenkul sermaye iradının yanında ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat beyan eden gelir vergisi mükellefleri, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahları esas alacaklardır.
Kurumlar Vergisi Mükellefleri için Artırılacak Asgari Matrah Tutarları
| KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI ORANLARI VE ARTIRILACAK ASGARİ MATRAH TUTARLARI | ||||
| YIL | MATRAH ARTIRIM ORANI |
ASGARİ ARTIRIM TUTARI (TL) |
VERGİ ORANI |
İNDİRİMLİ VERGİ ORANI |
| 2013 | % 35 | 36.190 |
%20 |
%15 |
| 2014 | % 30 | 38.323 | ||
| 2015 | % 25 | 40.701 | ||
| 2016 | % 20 | 43.260 | ||
| 2017 | %15 | 49.037 | ||
Kurumlar vergisi mükellefleri, anılan yıllarla ilgili olarak vermiş oldukları beyannamelerinde kurum kazancından indirilen ve 193 sayılı Kanunun geçici 61 inci maddesine göre tevkifata tabi tutulmuş olan kazanç ve iratlarının bulunması hâlinde, bu tevkifat tutarlarını da artırabileceklerdir.
Bu kapsamda artırımda bulunan mükelleflerin, kurumlar vergisi yönünden de matrah artırmaları gerekmektedir.
GELİR VE KURUMLAR STOPAJ VERGİLERİNDE ARTIRIM
Vergi tevkifatı yapmakla sorumlu olan mükellefler, 2013-2017 yıllarında beyan ettikleri;
- Ücret ödemeleri,
- Serbest meslek erbabına yapılan ödemeler,
- Kira ödemeleri,
- Yıllara sari inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler,
- Çiftçilere yapılan ödemeler,
- Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler, üzerinden yapılan tevkifatlar nedeniyle matrah ve vergi artırımında bulunulabilecektir. Matrah artırımı yapılması halinde vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.
ÜCRET, SERBEST MESLEK VE KİRA STOPAJINDA ARTIRIM ORANLARI Yıl
Beyan Edilen Ücret,
Serbest Meslek ve Kira
Ödemeleri Üzerinden Vergi Artırım Oranları
Hiç Beyan Edilmemiş Olması Halinde Serbest Meslek ve Kira Stopajında Artırım (TL) Serbest Meslek Stopajı Kira Stopajı Beyan Edilecek Asgari Matrah Ödenecek Vergi Tutarı (% 15) Beyan Edilecek Asgari Matrah Ödenecek Vergi Tutarı (% 15)
2013 %6 9.048 1.357,20 3.619 542,85 2014 %5 9.578 1.436,70 3.831 574,65 2015 %4 10.172 1.525,80 4.069 610,35 2016 %3 10.818 1.622,70 4.327 649,05 2017 %2 12.263 1.839,45 4.905 735,75
Ücret Stopajında Artırım
Ücretli olarak çalışanlardan vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların beyan ettikleri ücret ödemelerine ilişkin tutarların yıllık toplamı üzerinden yukarıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
Serbest Meslek ve Kira Stopajında Artırım
Vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, ilgili yıl içinde verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; yukarıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini
artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması ya da muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen ödeme türünün (serbest meslek ve/veya kira stopajı) beyannamede bulunmaması halinde de yukarıda yer alan tablodaki tutarlarda matrah artırımı imkânı getirilmiştir.
Yıllara Sari İnşaat İşlerine İlişkin Stopaj Artırımı
Yıllara sari inşaat ve onarım işleri ile uğraşan mükelleflere bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemelerinden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların; ilgili yıl içinde verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarlarının yıllık toplamı üzerinden %1 oranında hesaplanacak vergiyi ödemeleri halinde bu vergi türü için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.
Bu kapsamda hiç beyanda bulunmayan ya da muhtasar beyanname vermekle birlikte artırılması istenen ödeme türünü beyannamede göstermeyenler ise ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari matrah üzerinden her bir yıl için %3 oranında hesaplanacak vergiyi ödeyerek artırım imkânından yararlanacaklardır.
Çiftçilere Yapılan Ödemelerde Stopaj Artırımı
Çiftçilere yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların ilgili yıl içinde verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden ilgili ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının
%25’i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.
Bu kapsamda hiç beyanda bulunmayan ya da muhtasar beyanname vermekle birlikte artırılması istenen ödeme türünü beyannamede göstermeyenler ise ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari matrah üzerinden her bir yıl için %2 oranında hesaplanacak vergiyi ödeyerek artırım imkânından yararlanacaklardır.
Vergiden Muaf Esnafa Yapılan Ödemelerde Stopaj Artırımı
Esnaf muaflığı kapsamında bulunanlara yaptıkları ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, muhtasar beyannamelerinde beyan edilen tutarlar üzerinden ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının %25’i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.
Bu kapsamda hiç beyanda bulunmayan ya da muhtasar beyanname vermekle birlikte artırılması istenen ödeme türünü beyannamede göstermeyenler ise ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari matrah üzerinden her bir yıl için %5 oranında hesaplanacak vergiyi ödeyerek artırım imkânından yararlanacaklardır.
KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM
31 Ağustos 2018 tarihine kadar 2013-2017 yıllarına ilişkin katma değer vergisi artırımında bulunan mükellefler için, artırımda bulundukları yıllara ait vergilendirme dönemleriyle ilgili olarak KDV yönünden inceleme ve tarhiyat yapılmayacaktır.
Artırımda Bulunulan Yıla İlişkin KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermiş Olan Mükellefler
Katma değer vergisi mükelleflerinin, ilgili yıllarda her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerde yer alan “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” satırlarında yer alan tutarlarının yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda belirtilen artırım oranlarından az olmamak üzere hesaplanan KDV’yi artırmaları gerekmektedir.
| KATMA DEĞER VERGİSİ ARTIRIM ORANI | |
| YIL | VERGİ ARTIRIM ORANI |
| 2013 | % 3,5 |
| 2014 | % 3,0 |
| 2015 | % 2,5 |
| 2016 | % 2,0 |
| 2017 | % 1,5 |
Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur.
KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermemiş, Ancak En Az Üç Beyanname Vermiş Mükellefler
Matrah artırımının yapıldığı ilgili dönemlere ilişkin verilmiş olan KDV beyannamelerinin “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” satırlarında yer alan tutarlar toplanacak ve beyanname verilen dönem sayısına bölünerek ortalaması bulunacaktır. Bu tutar yıla iblağ edilerek (yılın tümüne) bulunacak toplam tutara ilgili yıl için belirlenen katma değer vergisi artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanacaktır.
Ayrıca, bu mükelleflerin, katma değer vergisi artırım imkânından yararlanmaları için ilgili yıla ilişkin olarak gelir/kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunma zorunluluğu yoktur.
Örnek: Mükellef 2014 yılı içinde sadece 5 vergilendirme dönemine ilişkin olarak KDV beyannamesi vermiştir. Mükellefin vermiş olduğu KDV beyannamelerindeki “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” tutarları toplamı
45.000 TL’dir.
Buna göre, mükellefin KDV artırım tutarı (peşin ödeme imkânından yararlandığı varsayıldığında) aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
| Her Bir Dönem İçin Dikkate Alınacak Hesaplanan KDV | 45.000/5 | = | 9.000 TL |
| 2014 Yılı KDV Artırımına Esas Tutar | 9.000 X 12 | = | 108.000 TL |
| 2014 Yılı KDV Artırım Tutarı | 108.000 X %3 | = | 3.240 TL |
KDV Beyannamesi Hiç Vermemiş veya En Fazla İki Dönem KDV Beyannamesi Vermiş Mükellefler
Bu mükelleflerin ilgili yıla ilişkin olarak gelir/kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şarttır. KDV artırım tutarı, gelir/kurumlar matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak hesaplanacaktır.
İlgili Yıl İçinde En Az Üç Dönemde KDV Beyannamesi Veren Ancak Hesaplanan KDV’si Bulunmayan veya Hesaplanan KDV Beyanları Sadece Tecil-Terkin Uygulaması Kapsamındaki Teslimlerden Oluşan Mükellefler
İlgili yıl içindeki işlemlerinin tamamı;
- İstisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşan veya diğer nedenlerle hesaplanan KDV beyanı bulunmayan mükellefler ile
- Tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşan mükelleflerin ilgili yıla ilişkin olarak gelir veya kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şarttır. KDV artırım tutarı, gelir/kurumlar vergisi matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak hesaplanacaktır.
Yıl içindeki beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerin sadece bir veya birkaçında hesaplanan vergisi bulunan mükelleflerin artırım talebinde bulunmaları hâlinde, hesaplanan vergi bulunan beyannamelerindeki hesaplanan vergiler toplanacak ve bu toplama, ilgili yıl için öngörülen artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanacaktır. Ancak bu tutar, mükellefin gelir/kurumlar vergisi matrah artırımına %18 oranı uygulanmak suretiyle bulunan tutardan küçük olursa büyük olan tutar dikkate alınacaktır. Bu kapsama giren mükelleflerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları zorunludur
MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER
- Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacaktır.
- Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla verilen bildirimler için damga vergisi alınmayacaktır.
- Gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında ve katma değer vergisi artırımında bulunan mükelleflerin, artırıma konu dönemlere ilişkin olarak vermiş oldukları “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu” (Form Ba) ile “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu”nu (Form Bs) artırım nedeniyle düzeltmelerine gerek bulunmamaktadır.
- Matrah/Vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında, bu Kanunun yayım tarihinden önce başlanılmış vergi incelemeleri ile takdir işlemleri, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren iki ay içinde sonuçlandırılmadığı takdirde bu işlemlere devam edilmeyecektir.
- Ödenen vergiler, gider veya maliyet kabul edilmeyecek, indirim, mahsup ve iade konusu yapılmayacaktır.
- Matrah veya vergi artırımında bulunulması, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmey
- Terör suçundan hüküm giyenler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler yararlanamayacaklardır.
- Mükelleflerin bu maddeye göre matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları uygulanmayacaktır.Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenledikleri tespit edilenler veya bu fiiller nedeniyle incelemesi devam edenler matrah ve vergi artırımından yararlanamayacaklardır.Ancak, bu fiillerle ilgili yapılan incelemenin tamamlanması sonucu bu fiillerin varlığının tespit edilememesi durumunda, tespite ilişkin raporun mükelleflere tebliği tarihinden itibaren bir ay içerisinde yazılı başvurmaları, matrah ve vergi artırımı sonucu hesaplanan vergileri, raporun tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte ödemeleri ve diğer şartları yerine getirmeleri koşuluyla yararlanırlar.
- Matrah ve vergi artırımının 31 Ağustos 2018 tarihine (bu tarih dâhil) kadar yapılması, matrah ve vergi artırımı nedeniyle hesaplanan vergilerin de, peşin olarak veya ilk taksiti bu Kanunun yayımı tarihini izleyen dördüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami 6 eşit taksitte ödenmesi şarttır.Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi durumunda ödenecek tutara, 6 taksit için öngörülmüş olan (1,045) katsayısı uygulanacaktır.
Elektronik ortamda beyanname ve bildirim verme zorunluluğu bulunanlar elektronik ortamda; bulunmayanlar ise, gelir, kurumlar veya katma değer vergileri mükellefiyeti yönünden bağlı olunan ya da muhtasar beyannamelerini vermiş oldukları vergi dairelerine kağıt ortamında başvuru yapılabilecektir.
Bu vergilerin bu şekilde ödenmemesi hâlinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunur, ancak bu madde hükmünden yararlanılamaz.
Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
