Olayın Özeti: Sulh Protokolü ile Uzlaşılan Kiralar

Bir şirket ile taşınmaz sahibi arasında 2015, 2016 ve 2017 yıllarına ilişkin kira faturaları nedeniyle uyuşmazlık yaşanmıştır. Şirket, bu faturalara itiraz ederek dava açmış ve kira tutarlarını kayıtlarına almamıştır. Karşılıklı açılan davalar sürerken taraflar 2017 yılında sulh yoluna giderek bir protokol imzalamış, geçmiş dönem kiraları ödemeyi kabul etmiştir. Bu uzlaşmaya istinaden 2018 yılında vadeli çekler verilmiş, kira borcu ödenmiştir. Peki, bu durumda ilgili kira giderleri hangi yılın muhasebe kayıtlarında gösterilmelidir?

Vergi Mevzuatında Dönemsellik ve Tahakkuk Esası

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, giderlerin hangi dönemde dikkate alınacağını iki temel ilkeye göre belirlemektedir:
    1. Tahakkuk Esası: Gelir veya giderin miktar ve niteliği netleştiği anda muhasebeleştirilmesi gerekir. Giderin doğduğu dönem değil, giderin kesinleştiği dönem esas alınır.
    1. Dönemsellik İlkesi: Gelir ve giderler, ait oldukları dönem kazancıyla ilişkilendirilmelidir. Ancak, kesinleşmeyen bir gider, ait olduğu yılda değil, kesinleştiği yılda dikkate alınır.
Bu iki ilke birlikte değerlendirildiğinde, geçmiş dönemlere ait olsa bile kiranın mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği yıl, gider yazılacağı yıl olur.

Gider Ne Zaman Kesinleşir?

Vergi İdaresi’nin görüşüne göre, mahkeme süreci devam ederken tarafların 11.07.2017 tarihinde sulh protokolü imzalayarak uzlaşması, giderin kesinleştiği tarih olarak kabul edilir. Dolayısıyla:
    • 2015, 2016 ve 2017 yıllarına ait kira faturaları,
    • Ancak bu yıllarda kayıtlara alınmayan ve mahiyeti tartışmalı olan tutarlar,
    • 2017 yılı hesap dönemi içinde gider olarak dikkate alınmalıdır.

Sulh Yoluyla Ödenen Kiralar 2017 Yılı Gideridir

Kira faturaları geçmiş yıllara ait olsa da, bu tutarlar 2017 yılında sulh yoluyla kesinleştiği için:
    • 2015–2016–2017 dönemlerine ait kira borçları,
    • 2017 hesap döneminde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.
Bu işlem, dönemsellik ilkesine aykırı değildir çünkü tahakkuk 2017 yılında gerçekleşmiştir.

Sonuç: Hangi Yılın Gideri Olduğu, Tahakkuk Tarihine Bağlıdır

Özetle, geçmiş yıllarda doğmuş bir kira borcu, eğer o yıllarda kayda alınmamışsa ve taraflar arasında uzlaşma sağlanmamışsa, mahiyet ve tutar açısından kesinleştiği yıl gider olarak kayda alınır. Bu tarih ise sulh protokolü tarihi olarak esas alınır. Bu tür işlemlerde hem vergisel hem de muhasebesel açıdan hata yapmamak için bir mali müşavire veya yeminli mali müşavire danışılması tavsiye edilir.

Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Karen Audit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Önceki Yazılar